Bpost - Post NL : Waarom wij met een dubbel gevoel zitten

07.06.2016

Het samengaan tussen bpost en post NL zou de positie van het bedrijf binnen de wereld van de pakjesbedeling zeker versterkt hebben. De concurrentie is hard, en om die op zijn scherpst te spelen wordt dikwijls misbruik gemaakt van het personeel! En het is nu juist op dat punt dat wij ons zorgen maakten.

Met grote spelers op de pakjesmarkt die zich alsmaar meer verenigen tot grote mastodonten (TNT, UPS, DHL, DPD..) dreigt een kleinere nationale speler te verdrinken in de oceaan van internationaal sterke concurrenten. Bpost heeft zich in alle delen van de wereld verankerd, maar blijft toch één van de kleinere spelers op de internationale markt! Daarom was deze deal bedrijfseconomisch zeker een goede zet.

Maar, er is meer dan het bedrijfseconomisch aspect! Er is de toekomst van het huidige en toekomstige personeel en zijn arbeidsomstandigheden! Gaat de ”race to the bottom” ooit nog stoppen?

De ontsporing van de loonspanning

De Europese regelgevers zijn niet het minst geïnteresseerd in de doorsnee burger, de gewone werknemer of de man (vrouw) in de straat. Hun enige credo is grootkapitaal!

Een kleine illustratie binnen de postwereld: een directeur-generaal bij het bestuur der posterijen verdiende volgens het jaarboek van 1939  90.000 fr. Een postbode voltijds benut kreeg als beginwedde 11.200 fr. Of een verhouding van 1 op 8 (dat noemt men de loonspanning)

Volgens het jaarboek van 1989 had de startende algemeen beheerder een wedde van 709.140 fr en een postman 150.981fr. Of een verhouding van 1 op 4,7.

Vandaag heeft een startende postbode 20.713 euro De ceo ontvangt 31 maal meer of 650.000 euro. Johnny Thijs had zelfs meer dan 1.000.000 euro, of  50 maal de wedde van een beginnende postbode.

Men kan zich afvragen of de loonspanning niet te klein was in 1989, maar een loonspanning van 1/10, zelfs 1/15 onder zeer strikte voorwaarden ( bijvoorbeeld extra jobcreatie) zou nog eventueel aanvaardbaar zijn, maar vandaag is die loonspanning zowat overal opgelopen tot 1/50; 1/100; 1/150 en veel meer.

Maar dat is nog niet voldoende, door het gebruik van schijnzelfstandigen en per stuk betaalde werknemers haalt men het inkomen van de werkende klasse nog verder naar beneden.

Schijnzelfstandigen en ZZPers.

Post NL was daarin een baanbreker. Dat verklaart meteen onze argwaan tegenover dit bedrijf. Maar de (schijn)zelfstandigen hebben zich verenigd (vakbond) en klaagden hun penibele werkomstandigheden aan, waarop post NL hen blijkbaar wou buiten gooien! Daarop zijn ze naar de rechtbank gestapt en de rechtbank oordeelde dat zij die zonder eigen personeel werken (ZZP), geen zelfstandigen mogen zijn maar een arbeidscontract moeten krijgen! De rechter nam uitgebreid kennis van de uitbuiting van het personeel.

In België is men nog lang niet zo ver. Om te kunnen beoordelen of een zelfstandige onder het gezag en de leiding van iemand anders werkt, hanteert de wetgever niet minder dan 9 criteria. Wie aan minstens de helft van de criteria voldoet, wordt verondersteld een werknemer te zijn. Die criteria zijn zorgvuldig uitgezocht zodat genoeg interpretatie mogelijk is voor gewiekste advocaten, enkel betaalbaar door grote concerns, om er steeds onderuit te kunnen en de stempel zelfstandige te kunnen handhaven!

De negen criteria op een rij:

  • Geen financieel of economisch risico lopen! Wat houdt dat in? Een pakjesbedeler koopt een eigen bestelwagen, dus heeft hij een financieel en economisch risico! (-)
  • Geen financiële beslissingsmacht bezitten t.o.v. de middelen van de onderneming. Welke onderneming? Zijn of die waarvoor hij werkt? Dus voor interpretatie vatbaar! (?/+)
  • Niet het eventueel aankoopbeleid van de onderneming mee kunnen bepalen. Idem, indien het de onderneming betreft waarvoor hij werkt, dan kan hij inderdaad het aankoopbeleid niet bepalen (?/+)
  • Niet het prijsbeleid van de onderneming mee kunnen bepalen (+)
  • Niet gebonden zijn aan enige vorm van een resultaatverbintenis. Hij zal de deadline moeten halen! (+)
  • Niet over eigen personeel beschikken of de mogelijkheid om dit aan te werven. Sommige werken met subco’s (-)
  • Niet zelfstandig kunnen handelen t.o.v. derden of slechts 1 opdrachtgever hebben. In veel gevallen zal hij exclusief voor één bedrijf werken (+/-)
  • Beschikken over de garantie van een vaste vergoeding of inkomen: voor interpretatie vatbaar, meestal per stuk betaald, is dat een vaste vergoeding of inkomen? (-)
  • Werken in ruimtes van een ander of met gefinancierd materiaal van een ander: normaal niet van toepassing tenzij voor containers? (?/-)

Deze opsomming bewijst dat het moeilijk zal zijn om te bewijzen dat men aan 5 criteria voldoet om als werknemer te kunnen beschouwd worden. Intussen werken deze mensen 12 tot 16 u per dag, soms 7 dagen op 7 en aan een (aanvaardbaar) netto inkomen van iets boven de armoedegrens! En de regering zag dat het goed was. Het zijn toch maar sukkelaars, waarom meer betalen?

Europa ten dode opgeschreven?

Als Europa uiteenvalt, zal dit de oorzaak zijn! De stichtingsakte van de Europese Gemeenschap (het verdrag van Rome) kwam tot stand na de Tweede Wereldoorlog met als doel: nooit meer oorlog door het creëren van welvaart en voorspoed voor iedereen! Zij die al decennia lang de plak zwaaien in Europa, hebben slechts één doel: het grootkapitaal dienen en eigen zakken vullen. Geen enkele kleur heeft hier een patent op, ze doen het allemaal, van rood tot donkerblauw, van conservatief tot extreem rechts!

Deze situatie  glijdt opnieuw af naar een standenmaatschappij met alle risico’s van dien!

Wie niets meer te verliezen heeft, wordt een losgeslagen projectiel. En juist die groep groeit aan in deze ongereglementeerde vrije marktstructuur zonder enige scrupules!

Het gevaar blijft bestaan!

Daarom is VSOA-Post ongerust over de toekomst. Op gelijk welk moment kan er een ander overnamedossier opduiken. En zolang het probleem van de uitbuiting van personeel niet is opgelost, blijft het gevaar bestaan dat onze loontrekkende werknemers verder meegesleurd worden in de negatieve spiraal inzake werkzekerheid, arbeidsomstandigheden enz…

Enkel een nieuw economisch evenwicht op internationaal niveau, met grensoverschrijdend afdwingbare regels, kan het tij doen keren. Maar dan moet men het ultrakapitalisme een halt toeroepen en, zoals professor Paul de Grauwe het ook al stelde in zijn publicaties, moet men opnieuw een breed draagvlak creëren gebaseerd op gelijkheid en solidariteit omdat enkel die weg kan leiden tot het redden van de vrije markt. Een vrije markt waar iedereen beter van wordt en niet enkel de happy few!