Is de toekomst van de statutaire betrekking voorlopig buiten gevaar?
Onze minister van Ambtenarenzaken Petra De Sutter publiceerde op 3 november haar beleidsverklaring en op 4 november haar uitgebreide algemene beleidsnota. Daarin maakt ze wereldkundig wat er in 2020-2021 concreet op stapel staat. We namen haar plannen met het federaal openbaar ambt aandachtig onder de loep en delen met u graag onze hoop, maar ook onze bezorgdheden.
Concrete projecten in 2021: vereenvoudiging, digitalisering en innovatie. Bij het project werkbaar
werk en een wendbare organisatie staan we uitgebreid stil.
Rode draad is een kwaliteitsvolle dienstverlening: de burger is de reden, de ambtenaar mag er fier op zijn. Daar is niets mis mee!
Contractualisering of niet?
Maar wat heeft de minister voor ogen met het “in kaart brengen van verschillen tussen statutaire en contractuele medewerkers om de toekomstvisie te bepalen, met waardering en respect voor de beide statuten”? Staat de statutaire betrekking in de toekomst op het spel?
Immers, ze belooft constructief mee te werken aan de ambitie van de federale regering om de statuten van bedienden, arbeiders en ambtenaren dichter bij elkaar te brengen. En dichter bij elkaar brengen, betekent vaak harmoniseren naar het laagste niveau. Maar laat ons voorlopig
hoopvol en positief blijven: de fiere ambtenaar indachtig. In een interview van 20 november met de Tijd verklaarde ze immers: “Ik zal niet de minister zijn die de vaste benoeming afschaft”.
Hoop!
- Met de vakbonden
De minister wil snel handelen en ver geraken. Hoop geeft alvast de constructieve en respectvolle toon voor de sociale partners en de ambtenaren. Dat is een verademing.
- Inclusief personeelsbeleid
Positief is de intentie om samen te werken met het Instituut voor Gelijkheid van Vrouwen en Mannen. De doorstroming van vrouwen naar hogere functies moet inderdaad beter. Het taboe van deeltijds werken of andere verlofregelingen voor mannen moet inderdaad weggewerkt. Aandacht voor kansengroepen en mensen met een beperking. VSOA juicht dit toe.
- Levenslang leren op de werkvloer
Positief stemt ons ook dat de minister wil investeren in nieuwe leervormen en in levenslang leren.
- Evaluatieprocedure ‘permanente feedback’
De minister plant een ‘permanente waarderende feedback’ met minimale administratieve last en focus op regelmatige gesprekken tussen leidinggevende en de medewerker of het team over de doelstellingen.
Wij zijn alvast benieuwd en hoopvol. Inderdaad, één van de veroorzakers van stress en zelfs burn-out is het huidige evaluatiesysteem. Het vreet tijd, stemt wrevelig, torpedeert de motivatie, veroorzaakt angst, nervositeit en ontgoocheling.
Onze bezorgdheid: aantekenen van beroep en bespreken van probleemsituaties moeten mogelijk blijven.
- Welzijn
Gunstig stemt ons de preventieve plannen tegen stress en burn-out: burn-out coaches en hulpprogramma’s met psychologische begeleiding, opwaardering van de rol van preventieadviseurs en ondersteuning van Empreva.
- Structureel telewerk met recht offline te gaan
Goed nieuws! Structureel twee dagen telewerk per week per ambtenaar, een verdienste van de Covid-19 omwenteling. Zo bespaart de minister op kantooroppervlakte, geeft ze minder uit, gebruikt ze het overheidsbeslag m.a.w. efficiënter Dat wordt een opdracht van de Regie der Gebouwen, de “New Way of Working”. Goed voor de work-life-balance, voor het klimaat en het is efficiënter. Empreva identificeert de ergonomische minimumvoorwaarden.
Ook positief is de aandacht voor “deconnectie” : het recht offline te gaan.
Bezorgdheden!
- Te autonome leidend ambtenaren
De minister wil de leidend ambtenaren (te) veel autonomie geven. VSOA vreest dat dergelijke autonomie kan leiden tot isolatie en het aan zijn lot overlaten van het personeel.
- Telewerk: correcte onkostenvergoeding
De minister heeft het niet over de herziening van de onkostenvergoeding voor telewerk. Die is vandaag enkel symbolisch. Een structurele telewerkomwenteling vraagt een substantiële verhoging van de onkostenvergoeding. De fiscale circulaire 2020/C/100 van 14 juli 2020 kan als inspiratie dienen.
- Rekrutering: toekomst van Selor niet veilig?
De minister gaat voor een performantere rekrutering, met oog voor minderheidsgroepen; opwaardering van eerder verworven competenties; inkorting van de doorloopprocedure van de selectie en digitalisering. Daar hebben we geen probleem mee.
Onrust geeft ons het plan van de minister eenhorizontaal team bijeen te brengen, onderlegd in aanwerving en communicatie. Kennelijk vergeet de minister dat we al zo een team hebben: Selor! Selor zou voortaan enkel nog instaan voor de kwaliteitscontrole en objectiviteitsbewaking en voor het aanreiken van applicaties, tools, certificering, methodologie en expertise.
Ook, en dat lezen we met even grote bezorgdheid, wil de minister de selectieprocedure decentraliseren zodat elke overheidsinstelling het eigen rekruteringsritme kan bepalen. We vrezen voor willekeur en niet uniforme aanwervingscriteria.
VSOA is waakzaam!
- Mobiliteit
De minister evalueert ‘talent on the move’ en bouwt het uit voor flexibele loopbanen. Ze herbekijkt het bestaande competentiemodel voor mutaties. Ze mag niet vergeten dat dit model ook dient voor evaluatie en aanwerving. Wat verstaat ze precies onder flexibele loopbanen?
Ze wil mobiliteit van ambtenaren over departementen heen, inclusief het burger en militair personeel van het ministerie van Defensie. Ze wil zelfs mobiliteit buiten de federale overheid, met behoud van rechten: van en naar overheidsbedrijven, andere bestuursniveaus, non profitorganisaties enz, en daarbij samenwerken met VDAB, Actiris, Forem, de private sector en het onderwijs.
VSOA houdt in elk geval een oogje in het zeil over het vrijwillige karakter en het daadwerkelijke behoud van alle rechten.
- Flexibeler verloning
Wat te verstaan onder flexibeler verloning om duurzame keuzes te maken? We volgen dit nauwgezet op! De minister onderzoekt alternatieve verloningsmechanismen, waaronder de verdere uitbouw van een 2de pensioenpijler voor contractuele ambtenaren. Die garantie hadden we eerder al verworven. VSOA spoort de minister aan om de toelage voor werk in opeenvolgende ploegen aan te pakken: shiftvergoeding opheffen, reële prestaties vergoeden.
- Evaluatie van het ziektepensioen
We zijn erg bezorgd over de geplande evaluatie van het ziektepensioen voor arbeidsongeschikte ambtenaren.
- Persopoint heeft gebreken
Een andere zorg van het VSOA is de geplande ‘onboarding’ van de laatste overheidsinstellingen bij Persopoint. We hebben geen probleem met digitaliseren en papierloos maken. Maar Persopoint heeft ook zijn gebreken!
Ook wil ze tegen 1 januari 2023 één centrale loonmotor voor alle federale administraties. En slechts één facilitaire pijler bij de FOD Beleid en ondersteuning. VSOA zal aandachtig deze initiatieven opvolgen.
Wat vraagt VSOA aan de minister?
Wij pleiten voor het behoud van de statutaire betrekking en verwijzen de minister naar onze studie.
We waken aandachtig over alle andere opgesomde bezorgdheden.
De besparingen van twee dagen structureel telewerk kunnen dienen om het openbaar ambt financieel aantrekkelijker te maken en ambtenaren niet alleen te werven, maar ook te behouden.
We vragen een reële kostendekkende vergoeding telewerk; een volwaardige 13de maand en maaltijdcheques.
INFO: De algemene beleidsnota kan u hier nalezen.
Foto minister De Sultter © Belgaimage