De vaste afgevaardigde behoudt zijn wedde en de voordelen. In dit concrete geval ging het over het al dan niet behoud van de maaltijdcheques en de premie voor operationaliteit en voor onregelmatige prestaties van een brandweerman die vaste afgevaardigde werd voor het VSOA. Zijn werkgever stopte met de betaling van deze premie, eens VSOA hem detacheerde.
Gewonnen
Het VSOA ging naar de rechtbank en won. De Franstalige arbeidsrechtbank van Brussel vonniste op 28 november 2018 dat vaste afgevaardigden bij overheidsvakbonden zoals het VSOA, hun rechten onverkort kunnen laten gelden ook op de andere voordelen, andere dan hun jaarlijks loon. Dit vonnis is inmiddels definitief; geen beroep kan hiertegen nog worden aangetekend.
Baanbrekend vonnis
Het baanbrekend vonnis interpreteert het syndicaal statuut inzake effectieve prestaties. In casu moet de rechtbank oordelen over de invulling van het begrip “effectieve prestaties”: wie effectief presteert, geniet immers de voordelen (vermelde premie en ook maaltijdcheques). De rechtbank vindt geen definitie in het statuut in kwestie van de brandweerman en vindt soelaas in het syndicaal statuut, artikelen 71 3° (vaste afgevaardigde) en 77 § 1 van het KB van 28 september 1984 tot uitvoering van de wet van 19 december 1974 tot regeling van de betrekkingen tussen de overheid en de vakbonden van haar personeel.
Dit vonnis kent een grotere waarde dan alleen een zaak tussen deze vaste afgevaardigde en zijn juridische werkgever. Het geldt als precedent. Het is een baanbrekend vonnis dat het syndicaal statuut interpreteert en de werking van de vakorganisatie veilig stelt. De rechtbank besluit dat een vaste afgevaardigde niet alleen recht heeft op zijn wedde, maar ook op de andere voordelen, zoals maaltijdcheques en premies die hij geniet als gewoon personeelslid. Anders oordelen zou discriminatie opleveren.
Persoonlijke rechten belangrijk
De rechtbank ontleedt tevens artikel 77 § 1: persoonlijke rechten zijn belangrijk. Op onze website leest u in detail hoe de rechtbank het artikel 77 § 1 tegen het licht houdt. Actieve dienst waarborgt het behoud van zijn wedde, maar heeft geen verband met “effectieve prestaties”.
Het artikel 77 § 1 (KB 28 september 1984) luidt als volgt:
“Zodra het personeelslid als vaste afgevaardigde is erkend, is het van rechtswege met vakbondsverlof. Als zodanig is het niet onderworpen aan het hiërarchisch gezag. Het wordt niettemin geacht in actieve dienst te zijn. Het blijft onderworpen aan de bepalingen die zijn persoonlijke rechten in die stand regelen, inzonderheid zijn recht op wedde en op bevordering tot hogere wedde en tot een hogere graad.”
De rechtbank ontleedt de in deze zaak relevante begrippen in dit artikel 77 §1.
- Actieve dienst ≠ effectieve prestaties
Het personeelslid is met vakbondsverlof, maar blijft in actieve dienst.
Als het personeelslid in actieve dienst is, behoudt het personeelslid, steeds volgens zijn statuut en mits geen andersluidende bepaling, zijn recht op wedde en op baremieke bevordering en bevordering in graad. Actieve dienst houdt in principe verband met het recht op het behoud van zijn wedde en bevordering in graad en weddeschaal.
Niettemin, de rechtbank oordeelt dat het begrip actieve dienst als dusdanig geen relatie heeft met het verrichten van “effectieve prestaties”.
- ‘Persoonlijke rechten’ = ook andere voordelen dan enkel wedde
De rechtbank oordeelt dat persoonlijke rechten ook andere rechten zouden kunnen bevatten dan alleen de garantie op het behoud van zijn wedde en bevordering in graad en weddeschaal. Andere rechten zijn dan onder andere maaltijdcheques, en de premie voor operationaliteit en voor onregelmatige prestaties.
- Niet onderworpen aan gezag
Het feit dat het naar het VSOA gedetacheerd personeelslid niet onder het hiërarchisch gezag werkt van zijn juridische werkgever, mag geen grond voor discriminatie opleveren voor personeelsleden die gedetacheerd worden naar andere organisaties, waar dat gezag wel intact blijft en die wel recht behouden op de premies en maaltijdcheques. Precies het ontbreken van de gezagsrelatie beschermt het syndicaal mandaat.
Effectieve prestaties = werken als vaste afgevaardigde voor het VSOA cf. art. 71 3° KB 28.09.1984
De rechters definiëren effectieve prestaties in een cascade:
- Larousse encyclopedie
Prestatie: de levering of het uitgevoerde werk om een wettelijke of contractuele verplichting te vervullen”.
- de wet van 19 april 2014 tot vaststelling van bepaalde aspecten van de arbeidstijd van de operationele beroepsleden van de hulpverleningszones.
Arbeidstijd: elke periode waarin de werknemer werkzaam is, ter beschikking staat van de werkgever en zijn werkzaamheden of functie uitoefent.
- werken als vaste afgevaardigde cf. artikel 71 3° van het KB van 28 september 1984
De werkzaamheden van betrokkene als vaste afgevaardigde voor het VSOA zijn inderdaad niet meer die van de brandweerman die hij voorheen uitoefende, maar voortaan werkt hij als vaste afgevaardigde “die regelmatig en doorlopend de beroepsbelangen van het personeel behartigt”.
De rechtbank besluit daaruit dat de prestaties die de brandweerman nu als vaste afgevaardigde voor het VSOA verricht gelijkstaan met het verrichten van effectieve prestaties zoals voor zijn juridische werkgever.
- geen indirecte discriminatie
De rechtbank stelt ten slotte dat het niet betalen van vermelde premie aan een vaste afgevaardigde omwille van het niet verrichten van “effectieve prestaties” indirecte discriminatie op grond van syndicale overtuiging zou zijn, wat verboden is bij Wet van 10.05.2007. De overheidsvakbonden betalen trouwens de wedden en de voordelen die de vaste afgevaardigden genieten terug conform artikel 78 van het KB van 28.09.1984, opdat dergelijke financiële druk niet kan worden uitgeoefend op vakbondsafgevaardigden.
Besluit
Werken als gedetacheerde vaste afgevaardigde bij een vakorganisatie staat gelijk met het verrichten van effectieve prestaties in gewoon dienstverband bij de overheidswerkgever. Vaste afgevaardigden hebben daarom in principe dezelfde geldelijke rechten als andere personeelsleden in dezelfde situatie.
In voorliggend geval gaat het om de maaltijdcheques en de premie voor operationaliteit en voor onregelmatige prestaties van een brandweerman.
De rechten van uw vakbond zijn door de rechter gevrijwaard.