De premier en vicepremiers hebben dag en nacht samengezeten om, net voor het politieke zomerreces, knopen door te hakken in een reeks belangrijke dossiers. Met veel tromgeroffel kondigen ze nu hun ‘Zomerakkoord’ aan. Maar reden tot fierheid is er allerminst — integendeel, ze zouden zich moeten schamen.
Een hele lijst dossiers passeerde de revue: de fusie van de Brusselse politiezones, hervorming van het nachtwerk, de financiering van de gezondheidszorg, de aankoop van extra F-35-gevechtsvliegtuigen... én, jawel, de pensioenhervorming met de gevreesde pensioenmalus. Deze is voor het VSOA onaanvaardbaar.
Volgens het regeerakkoord moet je 35 loopbaanjaren van minstens 156 gewerkte dagen hebben om geen malus op je pensioen te krijgen. De malus geldt ook niet voor wie 35 jaar minstens halftijds gewerkt heeft en 7.020 gewerkte dagen kan voorleggen. Bevallingsverlof of loopbaanonderbrekingen met een zorgmotief tellen mee als gewerkte dagen, maar over ziektedagen is lang discussie gevoerd. Die periodes blijven meetellen als gewerkte loopbaanperiodes. In welke mate, dat is voorlopig nog onduidelijk. ‘Deze ziekteperiode wordt deels mee in rekening genomen om op vervroegd pensioen te kunnen gaan zonder pensioenmalus’, valt hierover te lezen. Een kleine opening, maar nog lang geen structurele rechtzetting.
Ook zorgverlof blijft gelden als een gelijkgestelde periode. Het telt mee voor het bereiken van de 35 halftijds gewerkte loopbaanjaren die vereist zijn om vervroegd pensioen zonder malus op te nemen. De regering benadrukt dat dit nodig is om te vermijden dat vrouwen — oververtegenwoordigd in zorgberoepen — disproportioneel geraakt worden door de pensioenhervorming.
De redenering van de N-VA? Je hebt 42 jaar de tijd om aan 35 loopbaanjaren te geraken. Dus is er marge voor zeven jaar "pech". Maar Vooruit, CD&V en Les Engagés hebben (terecht) benadrukt dat langdurig zieken of mensen in technische werkloosheid geen schuld treft, en dat zij niet gestraft mogen worden met pensioenverlies.
Een zware ziekte, een arbeidsongeval… dat noemde de partij van de Premier “pech”. Dat is niet alleen schokkend, het is stuitend.
De concrete uitwerking van de malus schuift de regering echter opnieuw voor zich uit: pas na de zomer volgt verdere bespreking. Voor VSOA is dit uitstel geen geruststelling. Zolang de malus in zijn huidige vorm op tafel blijft liggen, blijft de onrechtvaardigheid bestaan.
De malus straft bovendien de mensen met het laagste pensioen en de zwaarste beroepen: jobs die fysiek of mentaal uitputtend zijn, vaak onderbetaald, maar cruciaal voor onze samenleving. Het is onbegrijpelijk dat net zij nu opnieuw het gelag moeten betalen.
De malus kan ertoe leiden dat pensioenen zelfs onder het minimumpensioen zakken. Dat is ronduit onaanvaardbaar. VSOA vraagt dan ook met klem dat deze hervorming wordt geschrapt. Als dat niet gebeurt, dan moet minstens een verzachting volgen: een correctiecoëfficiënt mag nooit meer dan 2% bedragen, en het minimumpensioen mag nooit ondergraven worden.
Een kernpunt van de pensioenhervorming is de harmonisering van de pensioenen van ambtenaren, werknemers en zelfstandigen. De leeftijd van bijzondere stelsels wordt opgetrokken om af te stemmen op het algemene pensioenstelsel. Ook de berekening van het pensioen, nu op de wedde van de laatste 10 jaar, zal na een overgangsperiode die loopt tot 2062, opgetrokken worden tot de laatste 45 jaar.
De regering schrijft in haar regeerakkoord: “We handelen vanuit het principe van sociale rechtvaardigheid, met respect voor verworven rechten en empathie jegens de meest kwetsbaren in onze samenleving.”
Rechtvaardigheid, respect, empathie. Voor VSOA zijn dat geen loze woorden. Voor ARIZONA blijkbaar wel.
‘Respect voor verworven rechten’ was voor velen een belangrijk signaal, een sprankel hoop: dat gezond verstand het zou halen van blinde besparingsdrang. Maar niets is minder waar. Ambtenaren worden gestraft, opnieuw.
Wat een akkoord. Wat een gemiste kans.
De formele onderhandelingen over de globale pensioenhervorming voor ambtenaren (pensioenberekening, loopbaanvoorwaarden, uitdoven preferentiële tantièmes, overlevingspensioen‚…) zijn gepland na het politieke zomerreces. Wij rekenen op correct sociaal overleg, respect voor verworven rechten, noodzakelijke correcties en degelijke overgangsmaatregelen.
Wij blijven ons verzetten tegen maatregelen die onze rechten uithollen en het sociale evenwicht ondermijnen.
VSOA blijft strijden voor respect voor verworven rechten en een evenwichtige hervorming.