Al jaren vechten wij tegen de sociale dumping op Nationaal en Internationaal niveau. Daarvoor kloppen we al jaren bij de politiek aan, maar geen enkele politieke partij met enige beleidsverantwoordelijkheid heeft echt de kant van de werknemers gekozen in dit debat. En van de nieuwe populistische partijen in het rechtse kamp moeten we niets beters verwachten. Op Europees vlak, waar van bij aanvang de conservatieven (zeg katholieken) en de socialisten de grootste fracties vormden en de overgrote meerderheid van de zetels bezetten, wachten we nog altijd op een initiatief om echte regels ter bescherming van de werkenden op te nemen.
Klare regels rond een minimum loon en tegen schijnzelfstandigheid moeten een bescherming bieden tegen uitbuiting en moderne slavernij.
Maar intussen moeten we steeds weer rekening houden met de harde realiteit!
Wat is de keuze?
Bij bpost staan we voor een zware keuze.
Het bedrijf wil de tendensen op de markt volgen met vooral de bedeling van pakjes ’s avonds en op zaterdag.
Ofwel spelen we hard op verworven recht met het gevolg dat een deel van de werkzaamheden zal uitbesteed worden aan anderen: studenten, (schijn)zelfstandigen, enz..
ofwel houden we de werkzaamheden in eigen handen maar zal dit toegevingen vergen.
In het eerste geval komen de jobs van vooral veel jongere postbodes in gevaar, en dreigen deze systematisch vervangen te worden door zelfstandigen.
En wie weet zijn het niet juist diezelfde mensen die - bij gebrek aan alternatief - noodgedwongen als (schijn)zelfstandige onder nog slechtere voorwaarden hetzelfde werk zullen moeten komen uitvoeren!
In het tweede geval moeten we noodgedwongen meegaan in de gedachtegang van het bedrijf en de zaterdagbonificatie laten vallen, maar verstevigen we wel de concurrentiepositie van de loontrekkende postbodes.
Hoe liggen de kaarten echt?
Een loontrekkende levert tot nader order een betere kwaliteit.
Een zelfstandige is flexibeler en levert op korte termijn meer winst op.
Daarbij komt dat de belangrijkste concurrenten van bpost vandaag al beroep doen op veelal (schijn)zelfstandigen, vooral om de prijs te kunnen drukken.
De vraag rijst dan wat voor wie belangrijk is.
Wat wil de aandeelhouder? Wat wil het management? Wat wil de overheid ?
Een sluitende garantie dat we mits toegevingen het werk voor altijd in eigen handen houden zullen we nooit bekomen, maar op korte termijn winnen we belangrijke tijd. Tijd om de politieke leiders in Europa en in eigen land te overtuigen dat de negatieve spiraal moet stoppen.
Deze negatieve spiraal houdt landen als Spanje, Portugal en Ierland nog steeds in de greep, om nog maar te zwijgen van Griekenland.
Onze Nederlandse buren hebben het blijkbaar wel al begrepen.
Sommige bedrijven beginnen zelf te beseffen dat het té ver gaat en stellen vast dat een verdere uitholling van rechten en middelen voor de werknemers contraproductief is en zelfs destructief voor hun bedrijf. In Duitsland hebben ze het nog niet begrepen. Op Nationaal vlak is er wel een minimumloon, maar dat is al lang niet meer aangepast en zit nog amper boven de armoedegrens.
Zelfstandige of werknemer ?
Ook in eigen land komen werkende mensen op de duur nog amper boven de armoedegrens uit.
De regels rond de schijnzelfstandigheid zijn zo onduidelijk dat het zeer eenvoudig is om de wet te omzeilen. Mensen die vele uren werken voor het bezorgen van pakjes halen bij omrekening naar een regulier uurloon en na aftrek van hun kosten soms zelfs het minimumloon niet.
Bovendien stellen we vast dat uitreiken van pakjes en kranten doorgaans in opdracht gebeurt van één opdrachtgever (Delta Media, BD of anderen) binnen een wel bepaald tijdsvenster in een vaste zone. Deze “medewerkers” kunnen niet zelf bepalen wat en hoeveel ze meenemen of wanneer ze het werk zullen uitvoeren.
Dit alles laat veronderstellen dat dit onder gezag gebeurt van één opdrachtgever, en in dat geval moet dat dus een loontrekkende medewerker zijn en géén zelfstandige. Tenzij deze zelfstandige weldra zelf kiest om pakjes uit te reiken van zowel Bpost als DHL, UPS, TNT/PostNL, enz …
De politiek is aan zet !
Uiteraard zijn werkgevers geen vragende partij om de wetten duidelijker te maken. Een zelfstandige wordt immers per stuk betaald en dat is voor een werkgever op korte termijn veel interessanter dan een loontrekkende. De uitgaven voor personeelskosten worden zo herleid tot een fractie waardoor de concurrentiepositie van het bedrijf sterker wordt, en die mee kan dingen in de neerwaartse spiraal van prijsdumping. De positie van de medewerkers wordt echter evenredig zwakker.
Een “zelfstandige medewerker” moet immers zelf instaan voor alle sociale lasten, ziekteverzekering en dies meer. Voor de zelfstandige zelf betekent dit ofwel vele uren werken ofwel de bedelstaf!
Is dit het Europa dat onze politieke leiders voor ogen hebben ?
Voor ons in elk geval niet. Wij blijven campagne voeren voor een andere politieke mentaliteit waarin het welzijn van elke mens centraal staat en niet de winstmaximalisatie van een kleine elite.
Voor een echte liberaal staat de mens centraal en niet het kapitaal!